UĞUR ÇETİN
Spor Eğitmeni
Factory Athletic
Herkesin çok merak ettiği ve en çok bilgi kirliliğinin yaşandığı çok önemli bir konu olan Doping hakkında bu ay çok önemli bilgiler veriyoruz. Dopingin yararları ve zararları nelerdir, nasıl kullanılmalıdır merak ediyorsanız yazımızı okuyunuz…
DOPİNG
DOPİNG NEDİR NE DEĞİLDİR, YARARLARI VE ZARARLARI NELERDİR
Doping çok karıştırılan ve bilnmeyen bir konu. Protein tozları, vitaminler, mineral grubu doping değil besin takviyelerdir öncelikle bu konuya açıklık getirmemiz gerekir.
Mesela sıkça kullanılan protein tozunun bebek mamasından pek bir farkı yoktur. Bebek mamalarında 3 gr. Protein, büyüklerin kullandığında ise, 30 gr. WHEY yani saf protein bulunur. Yüksek proteinler peynir altı suyundan yapılır, suyun altına protein yığılır o toz haline getirilir bu doğal yollardan elde edilen bir proteindir ve doping değildir. Dışardan alamadığı amino asit ve BCAA protein grubu da bunun içine girer ve almamız gereken takviyelerdir. BCAA olarak bilinen dallı zincirli amino asit destekleri; valin, izolösin ve lösindden oluşan, yağsız kas kütlesini ve performansını arttırmak isteyen sporcular tarafından sıklıkla kullanılan gıda takviyeleridir.
Sentetik dopingler enjeksiyon ve oral anabolik ilaçlar olarak ikiye ayrılır. Ağızdan hap ve iğne olarak vurulan ilaçlardır. Bunların özü sentetik testosterondur ve kasın gelişmesi için ihtiyaç duyulur. Sağlıklı bir erkeğin günlük alması gereken 50-70 mg iken kas yapmak isteyen bir erkek çok daha fazla alır.İnsan vücudunda 700 kadar kas vardır ve antrenman yaparken kaslar önce parçalayıp sonra yenilenir bu aşamada vücut yapmak isteyenler sentetik dopinglere başvurur.
Vücudumuz kemik ve kaslardan oluşur. Temel kaslarımız
GOGUS(CHEST/PECS :Upper, Middle, Lower)
SIRT(BACK :Traps, Lats, Middle-back, Lower-back
OMUZ(SHOULDERS/DELTS :Front, Middle, Rear)
KOLLAR(ARMS :Biceps, Triceps)
KARIN(ABS :Upper Abs, Lower Abs, Obliques)
KALCA(GLUTES)
BACAKLAR(LEGS: Quads, Hams)
BALDIR(CALVES)
Şeklinde sıralanabilir, hepside ayrı hareketlerle güçlendirilmektedir.
Genel kaslarımız antrenman yapınca bir tık deforme oluyor, yıpranan kasa vücudumuz,tekrar beni yıpratırsın bu yüzden onarma ihtiyacı hissediyorum der ve bu da proetinle sağlanır bu yüzden takviyeler alınabilir. Kas kendini yenilemek için testosterona ihtiyaç duyar. Bu yüzden erkekler daha kaslıdır kadınla erkek arasındaki testosteron oranı 10 da 1dir. 3 ayda kendi testosteron dengesiyle doğal olarak yapılan bir vücut doğal ortalama 70 kadar üretir, yetmeyeceği düşünülerek dışarıdan 500-1000 testosteron alanlar vardır. Genellikle oyuncular bir diziye hazırlanırken vücut yapması gerekirse 3 ayda bu yöntemle kendilerini dopingleyerek istediği şekle gelirler, ama bu geçici bir durumdur bunu unutmamamız gerekir.
Doping cezası alan sporcular duyarız bunun sebebi de aslında bundan ibarettir, yani dışarıdan yüklediği sentetik testosterondir.
Astım için kullanılan nefes açıcılar, kanser ilaçları, yenilemeyi hızlandıran ilaçlar,birden vücut ısısını yükselten termolojik ilaçlar Teraflu gibi mesela 4 tane içersen doping olarak değerlendirilir. Profesyonel sporcular müsabaka öncesi Nurofen bile içemezler. Amfetamin grubu olduğu için doping sayılır.
Testosteron ve östrojen seviyeleri yediklerimiz içtiklerimizden dolayı günümüzde çok değişti, hatta bu yüzden erkeklerde meme kanseri sıkça görünmeye başladı. Özellikle ambalajlı gıda katkı maddeleri fizyolojimizi bozuyor. Dışardan yüklenen dopinglerle, testosteron gelişimi bir anda hızlandırırsın, 1 senede yapılacak vücudu 3 ayda yapabilirsin, bu bir yoldur. Yağ oranı hızlıca düşer, bu keskin hatlı güzel vücutlu bodybuildingciler gibi çok yüksek kas kütlesine sahip olabilirsin, çok ciddi ama sağlıklı bir beslenme düzeniyle yaşarsın vücudun zımba gibi olur ama bu dopingleyerek olur.
Anabolik uyarıcılar, uyuşturucular, doping içeren maddeler kısa vadede vücuda çok iyi gelse de uzun vadede vücudu bitirir. Alkolik biri ilk 5 yıl hiç anlaşılmaz, ama sonra suratı kızarmaya, şekli değişmeye başlar, karaciğeri tükenir, böbrek işlemez hale gelir çünkü vücut tepki verir ve çöker, aynı şekilde uyarıcılar ve uyuşturucular da aynı sonuçlara yol açar.
Doping bir tercih durumdur, mesela oyunculara yapma diyemezsin bir role hazırlanması ve zamanı kısıtlı olduğundan yapar sonra bırakır.Profesyonel sporcudur küçük yaştadır belli bir seviyeye gelmek istemektedir yapar. Anadol ile Ferrari yarışamayağı için, Türk sporunu belli bir seviyeye taşımak istiyorsak basic kullanımlarla işi bilen eğitmen ve hocalarla ve doktorlarla yapmalıyız. Olimpiyat sporcusu yetiştirmeliyiz, her konunu uzmanıyla bu mantıkla çalışmalıyız.
Sedanter insanları konuşalım mesela çok kiloludur, mutsuzdur, kendini bir doktor yardımıyla ve sporla dopingleyebilir, psikolojik olarak kendini iyi hissedebilir ama bunun da en büyük riski bağımlılıktır.
Bana göre hayat komple bir dengedir. Vücudun dengesiyle de oynamak iyi gelmediği için biraz sabırlı olun, doping işine karışmadan, dışarıdan besin takviyesi bile almadan kendi otokontrolünle sağlıklı beslenmeyi yaşamına adapte edip, antrenman rutinini belirleyerek belki 1yılda ama mutlaka düzgün bir vücuda sahip olabilirsiniz. Bilgiye ulaşmak çok kolay ama doğru biliye ulaşmak çok zor günümüzde tam bir bilgi kirliliği var. Dergilerde çıkan doping kullanmış insanlar kadar form tutamayız, ama ömür boyunca her yaşta ona göre bir form sağlayabiliriz.
Yumurta mesela, günde 10 tane yiyen var, bir tanesinde 8 gr protein var yani 80 gram aldın vücuda, normal bir vücudun bu alınan proteini yakması max 20 gr, sen 80 gr alırsan ne kadarını kullanabilirsin ki, bir oturuşta 5 tane ıslak hamburgerde yiyebilirsin ona göre vücut 1.5 saat sindirim zamanında alabildiğini alır gerisi dışarı atılır, yoksa şişmanlıktan ölürüz Aynı mantıkla 10 tane yumurta yemenin alemi yoktur.
Doping 2. Dünya Savaşı’nda Almanlar tarafından kullanılmıştır. Alman askerleri üstünde çok fazla deney yaparak testosteron sentezlemeyi başarıyorlar, Alman askerlerinin uzun süre savaşmalarının sebebi dopinglerdir. Dopingli bir asker 5 gün savaşabiliyordu. sonrasında üretilmesinin amacı eliminasyon olunca dengenin eksikliklerini tamamlamak üzere oraya çıkarıldı. Sağlık için üretilen dopingler zamanla kötü amaçlı olarak da kullanıldı, basic olarak doping yapmak tabiî ki bir tercihtir.
Biz ne yapmalıyız? Haftada en az 3 gün spor yapıp, sağlıklı beslenip ve dopingten uzak kalacağız , 6 ayda bir check-up larımızı yaptırıp gerekirse doktor kontrolünde vitamin, mineral alarak iyi bir hayat geçirmeye çalışacağız.
